اخبار سیاست انرژی
تعاملات اقتصادی با شرق اگرچه در سال های گذشته وجود داشته، اما کشورمان به دنبال افزایش این تعاملات است و بر این اساس هند به عنوان چهارمین اقتصاد بزرگ جهان از کشورهای مورد هدف ایران است.
تحریم ها و محدود شدن سرمایه گذاری های خارجی برای ایران و حجم کم صادرات هند به ایران انگیزه هر دو کشور برای افزایش همکاری های اقتصادی را افزایش داده است. این موارد در سفر سه روزه وزیر امور خارجه کشورمان به دهلی مورد بررسی قرار گرفت.
محور مذاکرات محمدجواد ظریف در این کشور پیرامون سه موضوع «فروش نفت»، «نقل و انتقالات بانکی» و «توسعه بندر چابهار» بود و تصمیمات خوبی در این زمینه ها اتخاذ شد. ظریف در این سفر با اشاره به خروج یکجانبه آمریکا از برجام و تحریم ها از سوی این کشور موضوع همکاری های ایران با اروپا را مطرح کرد و گفت: اگرچه مذاکرات با اروپایی ها ادامه دارد اما منتظر نمی مانیم و به دنبال افزایش تعاملات اقتصادی با شرق هستیم.
در این سفر که ظریف با هیات بلند پایه سیاسی-اقتصادی همراه بود تصمیمات مهمی برای تسهیل تجارت و انتقال پول با هند به عنوان دومین کشور واردکننده نفت ایران اتخاذ شد. تاسیس بانک ایرانی در هند و همکاری بانک هندی برای تسهیل انتقال پول و تصمیمات مهم برای توسعه بندرچابهار از مهمترین دستاوردهای این سفر سه روزه بود که به گفته کارشناسان از مهمترین مسائل اقتصادی کشور در برهه زمانی کنونی به شمار می آید.
اهمیت توسعه چابهار برای ایران و هند
ظرفیت‌های زیادی برای روابط اقتصادی بین ایران و هند وجود دارد، بندر چابهار یک موقعیت ویژه و فوق‌العاده‌ای با مزیت‌های خیلی بالای اقتصادی، سیاسی و امنیتی است و به حفظ امنیت و گسترش دوستی‌ها در منطقه کمک می‌کند و هم برای ایران و هم هند، افغانستان و آسیای میانه اهمیت دارد و به حفظ دوستی‌ها و گسترش امنیت در منطقه کمک می‌کند.
علی چگنی، سفیر ایران در دهلی در این زمینه گفت: اهمیت چابهار از آنجاست که به بازار اروپا هم متصل می‌شود، بنابراین گسترش همکاری‌ها در چابهار مورد اراده جدی طرف هندی است و تسهیلاتی که ما در چابهار فراهم کرده‌ایم جذابیت لازم برای جذب سرمایه گذاران هندی را فراهم می‌کند.
سفیر ایران در دهلی تاکید کرد که علاوه بر این، امکاناتی همانند بخشودگی مالیاتی ۲۰ ساله و مزایای دیگر برای سرمایه‌گذاران وجود دارد. یکی از بندهایی که پیش‌بینی کردیم در مکانیسم مالی و بانک مرکزی دو کشور امضا کردند استفاده از همین پول برای سرمایه‌گذاری طرفین است، ضمن اینکه معافیت تحریمی چابهار سقف زمانی ندارد و یک بندر بسیار مهم و استراتژیک است که به اقیانوس هند متصل است.
ویجای کومار سینگ، وزیر مشاور در امورخارجه هند نیز در نشست اقتصادی ایران و هند در خصوص اهمیت توسعه چابهار گفت: ایران برای ما فقط یک شریک تجاری نیست بلکه همسایه‌ای نزدیک است. ما با این کشور حوزه‌های اقتصادی و امنیتی مشترک داریم. کومارسینگ با بیان اینکه فضای زیادی برای همکاری اقتصادی دو کشور وجود دارد، تاکید کرد: باید زمینه‌های مشترک برای سرمایه‌گذاری‌های دو کشور را پیدا کنیم. فرصت‌های بزرگی برای افزایش تجارت دو کشور وجود دارد و ما نیاز به یافتن راه‌ها و ابزارهای این موارد داریم.
وزیر مشاور در امورخارجه هند هم با اشاره به اهمیت چابهار گفت: ایران در زمینه ارتباط با آسیای مرکزی، مرکزیت دارد و باید ببینیم چه فرصت‌هایی وجود دارد و تجار ما می‌توانند موارد بیشتری را بیابند.
عبدالرحیم کردی، رئیس منطقه آزاد چابهار نیز در نشست اقتصادی مشترک ایران و هند گفت: چابهار به‌عنوان یک بازیگر جدید منطقه‌ای در خاورمیانه نقش ویژه‌ای در دیپلماسی اقتصادی منطقه ایفا می‌کند.
کردی توافقنامه چابهار بین سه کشور ایران، افغانستان و هند نقطه عطفی در توسعه روابط فی مابین سه کشور عنوان کرد و یاد آور شد حضور اپراتورهای بندری هند در بندر شهید بهشتی چابهار باعث افزایش اهمیت چابهار شده است.
رئیس منطقه آزاد چابهار تاکید کرد پیشنهاد ایجاد شعبه بانک هندی در چابهار ارائه شده و مورد استقبال واقع شد. در سال ۲۰۱۶، مسوولان سه کشور افغانستان، ایران و هند با امضای چند موافقت‌نامه زمینه‌های سرمایه‌گذاری هند در پروژه بندر چابهار را فراهم آوردند. این بندر همراه با خط آهن باید زمینه‌های انتقال و حمل کالاهای ساخت هند را به افغانستان و همچنین دیگر کشورهای آسیای میانه فراهم آورد.اهمیت ژئوپلیتیک و جغرافیایی بندر چابهار ایران موجب شده است که هند بارها خواستار سرمایه‌گذاری در توسعه و مدیریت منطقه آزاد تجاری بندر چابهار شود. از آنجا که هند درحال‌حاضر به یکی از مهمترین کشورهای صادر‌کننده کالا و خدمات در جهان تبدیل شده است، یافتن مسیری که از لحاظ هزینه و امنیت و زمان حمل کالا مطلوب باشد دغدغه همیشگی دولتمردان و بازرگانان هند بوده است و بندر چابهار می‌تواند به‌عنوان دروازه ورود هندی‌ها به کشورهای ترکمنستان، افغانستان، ازبکستان، قزاقستان، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، گرجستان و روسیه نقش‌آفرینی کند.
تاسیس بانک ایرانی در بمبئی
نیتین گادکاری، وزیر حمل و نقل هند با اشاره به اینکه در مقطعی هستیم که چابهار کارکرد کامل خود را آغاز کند، اظهار کرد که در خصوص بندر چابهار، تسهیلات مالی آماده است، هر چند مشکلات دیگری وجود دارند، اما ما مشکلات را حل می‌کنیم.
وی با تاکید بر اینکه دولت هند به بانک ایرانی مجوز داده تا شعبه‌ای در سه ماه در بمبئی تاسیس شود تا تبادل مالی راحت‌تری صورت گیرد، اعلام کرد که آقای ظریف پیشنهادات زیادی برای آینده ارایه کرد. من هم پیشنهادات خود را به ایشان دادم. دیدار ما خیلی مفید بود و خیلی از موضوعات را حل خواهد کرد.
همچنین محمد راستاد، مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی که در این سفر وزیر امورخارجه کشورمان را همراهی می‌کرد، اعلام کرد که وزیر حمل و نقل و کشتیرانی هندوستان برای تخصیص خط اعتباری و تسریع در تامین تجهیزات بندر چابهار دستور صریح داده است.
تعامل اقتصادی بیشتر با شرق
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در بخشی از صحبت‌هایش در این سفر با بیان اینکه چالش‌ها پشت سرگذاشته و راه‌ها پیدا می‌شوند، از آمادگی ایران برای تعامل بیشتر با شرق و طرف‌های دیگر خبر داد و گفت: هند در شرایط سخت در کنار جمهوری اسلامی ایران بوده و در زمان‌های بهتر هم در کنار ما خواهد بود. او با بیان اینکه تحریم‌ها برای ایران جدید نیستند، تاکید کرد: ما حدود ۴۰ سال است که ذیل تحریم‌های مختلف بوده‌ایم. ما به بقای خود و همچنین به همکاری با دوستانمان ادامه خواهیم داد.
وی تاکید کرد که روابط ایران با هند حتی بعد از تحریم‌ها نیز روابط خوبی است و ارتباط اقتصادی همچنان برقرار است و یک توافق خوب بانکی با هندی‌ها در پاییز سال جاری بعد از تحریم‌ها به امضا رسیده است که این امکان را برای کشور فراهم می‌سازد تا صادرات و واردات و سایر نیازها از این مسیر تامین شود.
ظریف با اشاره به اینکه حضور بسیار پررنگ بخش خصوصی در سفر به هند نشان‌دهنده علاقه این بخش برای استفاده از فرصت‌ها در شرایط تحریم‌های ظالمانه برای توسعه روابط است، خاطرنشان کرد که زمینه‌های زیادی در گسترش روابط دو جانبه بین ایران و هند وجود دارد که یکی از این حوزه‌ها چابهار است که هندی‌ها برای حضور در چابهار و زیرساخت‌های ترانزیتی در ایران علاقه‌مندی دارند و همین طور همکاری‌های دیگر اقتصادی بین ایران و هند در زمینه‌های مختلفی وجود دارد.
آمارها نشان می دهد واردات ایران از هند طبق آمار سال گذشته هشت دهم درصد است و به یک درصد حجم صادرات نمی‌رسد. کارشناسان بر این باورند باید به جایی برسیم که طرفین احساس درهم‌تنیدگی و وابستگی متقابل اقتصادی کنند. به گفته آنها اقتصاد دو کشور در صورت تقابل می‌تواند وابستگی متقابل ایجاد کند و زمینه ساز افزایش تجارت و حتی خدمات شود.
