اخبار دانش و فناوری
محقق دانشگاه تربیت مدرس با انجام یک طرح آزمایشگاهی- صنعتی، با همکاری صنایع مس سرچشمه موفق به سنتز نانوکاتالیستی شده است که می‌توان به کمک آن گاز آلاینده دی‌اکسید گوگرد را به محصول ارزشمند و قابل‌فروش گوگرد تبدیل کرد. این طرح از سال ۸۹ و در قالب دو پایان‌نامه کارشناسی ارشد و یک رساله دکتری پیگیری شده و هم‌اکنون به قابلیت کاربرد در مقیاس صنعتی رسیده است.
انتشار دی‌اکسید گوگرد به‌عنوان یکی از مهم‌ترین آلاینده‌های سمی، مشکلات بسیاری از جمله آلودگی شدید هوا و اثرات سو بر سلامت انسان‌ها و سایر جانداران، تخریب منابع آبی و غذایی انسان و سایر موجودات و کاهش حاصلخیزی خاک را از طریق باران اسیدی ایجاد خواهد کرد. ازاین‌رو، همواره در تمام دنیا از جمله ایران، ارائه راهکاری مناسب برای جلوگیری از انتشار این گاز به محیط‌زیست با جدیت دنبال شده است. در این راستا، محقق دانشگاه تربیت مدرس با همکاری و حمایت شرکت صنایع مس سرچشمه موفق به سنتز نانوکاتالیستی شده است که نه‌تنها آلودگی ناشی از انتشار گاز دی‌اکسید گوگرد را مرتفع می‌کند، بلکه این گاز سمی را به یک محصول کاربردی و قابل‌فروش تبدیل می‌نماید.
دکتر سید ابراهیم موسوی، دانش‌آموخته مقطع دکتری مهندسی شیمی دانشگاه تربیت مدرس، با اشاره به مشکلات روش‌های رایج حذف دی‌اکسید گوگرد، بر لزوم ابداع یک روش قابل‌قبول تاکید کرد و افزود: «یکی از روش‌های حذف دی‌اکسید گوگرد، تبدیل آن به اسیدسولفوریک است که خاصیت اسیدی قوی و خورندگی شدید آن، باعث ایجاد مشکل در ذخیره‌سازی، حمل‌ونقل و فروش شده و همین امر در مواقعی که امکان مصرف اسید در محل وجود نداشته باشد این روش را غیرقابل استفاده می‌نماید. با عنایت به این موضوع، در این طرح نانوکاتالیستی سنتز شده است که می‌تواند با تسریع و تسهیل واکنش متان با دی‌اکسید گوگرد، گاز آلاینده دی‌اکسید گوگرد را به عنصر گوگرد تبدیل کند.»
وی خاطرنشان کرد: «استفاده از فناوری نانو و نشاندن نانوذرات کاتالیستی بر روی پایه مناسب باعث شد تا نانوکاتالیست حاصل ضمن برخورداری از انتخاب گری و طول عمر مناسب، واکنش تبدیل دی‌اکسید گوگرد به گوگرد به‌طور کامل انجام‌شده و متعاقب آن آلودگی به‌طور کامل برطرف شود. همچنین، احیاکننده‌ای که برای حذف آلاینده دی‌اکسید گوگرد به کار گرفته شده است متان است که با توجه به ذخایر عظیم گازی کشور به‌راحتی و با قیمت ارزان در هر جای کشور در دسترس بوده و همین امر، صنعتی کردن طرح را در هر جای کشور امکان‌پذیر می‌نماید.»
نحوه عملکرد نانوکاتالیست
شایان‌ذکر است از این طرح سه اختراع با عناوین « ساخت کاتالیست مخلوط نانو اکسیدهای سریم-لانتانوم-نیکل جهت حذف SO2 از طریق احیا آن به گوگرد» به شماره ثبت ۸۷۹۶۰، «ساخت کاتالیست مخلوط نانو اکسیدهای سریم-لانتانوم-مس جهت احیا SO2 به گوگرد» به شماره ثبت ۹۲۵۹۹ و «فرایند کاتالیستی حذف دی‌اکسید گوگرد از طریق احیا آن به گوگرد در واکنش با متان» به شماره ثبت ۹۲۶۷۶ به ثبت رسیده است.
این طرح در قالب رساله دکتری سید ابراهیم موسوی و با راهنمایی دکتر حسن پهلوان‌زاده و دکتر حبیب آل ابراهیم انجام‌شده است. این رساله که با همکاری شرکت صنایع مس سرچشمه انجام‌شده است، تحت عنوان پایان‌نامه‌ی موردنیاز صنعت به تایید داوران ستاد ویژه توسعه فناوری نانو نیز رسیده است. آیین‌نامه‌ی حمایت از پایان‌نامه‌های موردنیاز صنعت در سایت www.nano.ir/hrdc موجود است.
