مشروح مقالــه
– سایر تغییرات اساسی
۱-۴- طراحی (بند ۸-۲)
این بخش تا حدود زیادی به بند ۴-۵-۶ در نسخه ۲۰۱۱ استاندارد شباهت دارد؛ اگرچه باید به اصلاحات مورد اشاره در ویرایش جدید نیز توجه شود. در این بند به صراحت بیان شده که همانند بند خرید، سازمان باید فرصت‌های بهبود عملکرد انرژی و کنترل عملیاتی را در طراحی تأسیسات، تجهیزات، سیستم‌ها و فرآیندهای انرژی‌بر جدید، بهسازی و نوسازی شده که می‌تواند در طول عمر عملیاتی طرح‌ریزی شده یا مورد انتظار، اثر قابل توجه بر عملکرد انرژی سازمان داشته باشد، در نظر گیرد.
۲-۴- خرید (بند ۸-۳)
این بخش تا حدود زیادی به بند ۴-۵-۷ در نسخه ۲۰۱۱ استاندارد شباهت دارد؛ اگرچه باید به اصلاحات مورد اشاره در ویرایش جدید نیز توجه گردد:
سازمان باید علاوه بر تعیین و اطلاع‌رسانی مشخصات خرید تجهیزات، خدمات و انرژی (در صورت امکان)، مشخصات لازم برای تضمین عملکرد انرژی موارد مرتبط خریداری و تأمین شده را نیز تعیین نماید.
۳-۴- اقدام پیشگیرانه
ساختار جدید HLS فاقد بندی مجزا به منظور توضیح یا ارجاع به موضوع “اقدام پیشگیرانه” است. اگرچه مفهوم اقدام پیشگیرانه به صورت ضمنی در استاندارد تعبیه شده است (برای مثال از طریق بندهای ۴-۱، ۴-۲ و ۶-۱).
۴-۴- اطلاعات مستند شده
در نسخه جدید استاندارد، عبارت documented information (اطلاعات مستند شده) به عنوان جایگزینی برای واژگان documents (مستندات) و records (سوابق) به کار می‌رود.
۵-۴- نماینده مدیریت
در نسخه جدید استاندارد، اصطلاح management representative (نماینده مدیریت) به کار گرفته نمی‌شود؛ اگرچه تمامی مسئولیت‌های مربوط به این نقش به همان نحوی که در نسخه ۲۰۱۱ مشخص شده است، در نسخه جدید استاندارد به تیم مدیریت انرژی نسبت داده می‌شود.
۵- تطابق بندهای دو ویرایش ۲۰۱۱ و ۲۰۱۸
تطابق میان بندهای دو نسخه ۲۰۱۱ و ۲۰۱۸ در جدول زیر نشان داده می‌شود.
ISO 50001:2011 | ISO 50001:2018 |
مقدمه | مقدمه |
۱- دامنه كاربرد | ۱- دامنه كاربرد |
۲- مراجع الزامي | ۲- مراجع الزامي |
۳- واژگان و تعاريف | ۳- واژگان و تعاريف |
| ۴- فضاي سازمان |
| ۱-۴- درك سازمان و فضاي آن |
۴- الزامات سیستم مديريت انرژي |
|
۱-۴- الزامات عمومي | ۳-۴- تعيين دامنه كاربرد سيستم مديريت انرژي |
۴-۴- سيستم مديريت انرژي | |
۲-۴- مسئوليت مديريت | ۱-۵- رهبري و تعهد |
۱-۲-۴- مديريت ارشد | ۳-۴- تعيين دامنه كاربرد سيستم مديريت انرژي |
۱-۵- رهبري و تعهد | |
۱-۷- منابع | |
۲-۲-۴- نماينده مديريت | ۱-۵- رهبري و تعهد |
۳-۵- نقش‌ها، مسئوليت‌ها و اختيارات سازماني | |
۳-۴- خط مشی انرژي | ۲-۵- خط مشی انرژي |
۴-۴- طرح‌ريزي انرژي | ۶- طرح‌ريزي |
۱-۴-۴- كليات |
|
۲-۴-۴- الزامات قانوني و ساير الزامات | ۲-۴- درك نيازها و انتظارات طرف‌هاي ذينفع |
۳-۴-۴- بازنگري انرژي | ۳-۶- بازنگري انرژي |
| ۱-۶- ريسك‌ها و فرصت‌ها |
۴-۴-۴- خط مبناي انرژي | ۵-۶- خط مبناي انرژي |
۵-۴-۴- شاخص‌هاي عملكرد انرژي | ۴-۶- شاخص‌هاي عملكرد انرژي |
۶-۴-۴- اهداف كلان انرژي، اهداف خرد انرژي و طرح‌هاي اقدام مديريت انرژي | ۲-۶- اهداف كلان، اهداف خرد انرژي و طرح‌ريزي جهت دستيابي به آن‌ها |
۵-۴- استقرار و عمليات | ۷- پشتيباني |
۸- عمليات | |
۱-۵-۴- كليات |
|
۲-۵-۴- صلاحيت، آموزش و آگاهي | ۲-۷- صلاحيت |
۳-۷- آگاهي | |
۳-۵-۴- ارتباطات | ۴-۷- ارتباطات |
۴-۵-۴- مستندسازي | ۵-۷- اطلاعات مستندشده |
| ۱-۵-۷- كليات |
| ۲-۵-۷- ايجاد و به‌روز رساني |
| ۳-۵-۷- كنترل اطلاعات مستندشده |
۵-۵-۴- كنترل عملياتي | ۱-۸- طرح‌ریزی و كنترل عملياتي |
۶-۵-۴- طراحي | ۲-۸- طراحي |
۷-۵-۴- خرید خدمات انرژی، محصولات، تجهيزات و انرژي | ۳-۸- خرید |
۶-۴- بررسي | ۹- ارزيابي عملكرد |
۱-۶-۴- پايش، اندازه‌گيري و تحليل | ۱-۹- پايش، اندازه‌گيري، تحليل و ارزيابي عملكرد انرژي و سيستم مديريت انرژي |
۶-۶- طرح‌ريزي براي جمع‌آوري داده‌هاي انرژي | |
۲-۶-۴- ارزيابي انطباق با الزامات قانوني و ساير الزامات | ۲-۱-۹- ارزيابي انطباق با الزامات قانوني و ساير الزامات |
۳-۶-۴- مميزي داخلي سيستم مديريت انرژي | ۲-۹- مميزي داخلي |
۴-۶-۴- عدم انطباق‌ها، اصلاح، اقدام اصلاحي و اقدام پيشگيرانه | ۱-۱۰- عدم انطباق و اقدام اصلاحي |
۵-۶-۴- كنترل سوابق | ۵-۷- اطلاعات مستندشده |
۷-۴- بازنگري مديريت | ۳-۹- بازنگري مديريت |
| ۲-۱۰- بهبود مستمر |
پيوست الف (براي آگاهي) راهنماي استفاده از اين استاندارد بين‌المللي | پيوست الف (براي آگاهي) راهنماي استفاده |
پيوست ب (براي آگاهي) تطابق میان استانداردهای ISO 50001:2011، ISO 9001:2008، ISO 14001:2004 و ISO 22000:2005 | پيوست ب (براي آگاهي) تطابق میان استانداردهای ISO 50001:2011 و ISO 50001:2018 |
كتابنامه | كتابنامه |
• کارشناس فنی شرکت مهندسی آسیاوات
• کارشناسی مهندسی شیمی و کارشناسی ارشد مهندسی صنایع از دانشگاه تربیت مدرس
• عضو کمیته فنی ISIRI/ISO TC 301 و دبیر تدوین استاندارد در سازمان ملی استاندارد
• مشاور سیستم مدیریت انرژی در صنایع مختلف و ارزیاب جایزه ملی مدیریت انرژی
• مشاور و مدرس دوره‌های مرتبط با خطوط مبنای انرژی (EnB) در بخش ساختمان و صنعت
• مشاور و مدرس دوره‌های مرتبط با اندازه‌گیری و صحه‌گذاری (M&V) در قراردادهای مبتنی بر عملکرد
• ارایه مشاوره در زمینه اخذ مشوق‌های بین‌المللی GCF در طرح‌های صرفه‌جویی انرژی، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش انتشار
• مؤلف، مترجم و ویراستار فنی کتب، استانداردها و مقالات تخصصی در زمینه انرژی
کارشناس فنی شرکت مهندسی آسیا وات ، کارشناسی مهندسی شیمی و کارشناسی ارشد مهندسی صنایع از دانشگاه تربیت مدرس. عضو کمیته فنی ISIRI/ISO TC 301 و دبیر تدوین استاندارد در سازمان ملی استاندارد. مشاور سیستم مدیریت انرژی در صنایع مختلف و ارزیاب جایزه ملی مدیریت انرژی. مشاور و مدرس دوره‌های مرتبط با خطوط مبنای انرژی در بخش ساختمان و صنعت. مشاور و مدرس دوره‌های مرتبط با اندازه‌گیری و صحه‌گذاری (M&V) در قراردادهای مبتنی بر عملکرد. ارایه مشاوره در زمینه اخذ مشوق‌های بین‌المللی GCF در طرح‌های صرفه‌جویی انرژی، توسعه انرژی‌های نو و کاهش انتشار. مؤلف، مترجم و ویراستار فنی کتب، استانداردها و مقالات تخصصی در زمینه انرژی.
